Onderweg zijn

Ithaka keert regelmatig terug. Gelukkig maar. We blijven de weg vaak offeren aan dat grote, onbekende, doch verheven doel.

Kafavis’ gedicht stelt iets heel radicaals voor: Doel is een middel om het pad, jouw elke stap, elke uiting en ervaring gedurende de dag, te verfraaien, te verfijnen, te laten glanzen. Doel heeft geen enkele andere bestaansgrond, betekenis of inhoud. Het doel als plek in de toekomst is illusoir. Totdat je zo volstrekt geopend en verliefd onderweg bent dat elk idee van pad en doel je voorkomt als een blauw konijn met twee horens. En je plotseling aankomt, nu, in dat wat je altijd al was en deed.

Ithaka is dus niet zomaar een leuk eilandje. Het is de meest tot de verbeelding sprekende, paradijselijke, euforische superspot die je je ooit kunt voorstellen. We doen ’t voor niets minder.

Ithaka

Als je de tocht naar Ithaka aanvaardt

wens dat de weg dan lang mag zijn,

vol avonturen, vol ervaringen.

De Kyklopen en de Laistrygonen,

de woedende Poseidon behoef je niet te vrezen,

hen zul je niet ontmoeten op je weg

wanneer je denken verheven blijft,

en verfijnd de emotie die je hart en lijf beroert.

De Kyklopen en de Laistrygonen,

de woedende Poseidon zul je niet treffen

wanneer je ze niet in eigen geest meedraagt,

wanneer je geest ze geen gestalte voor je geeft.

Wens dat de weg dan lang mag zijn.

Dat er veel zomermorgens zullen komen

waarop je, met grote vreugde en genot

zult binnenvaren in onbekende havens,

pleisteren in Phoenicische handelssteden

om daar aantrekkelijke koopwaren aan te schaffen

van parelmoer, koraal, barnsteen en ebbehout,

tot opwindende geurstoffen van alle soorten,

opwindende geurstoffen zoveel je krijgen kunt;

dat je talrijke steden in Egypte aan zult doen

om veel, heel veel te leren van de wijzen.

Houd Ithaka wel altijd in gedachten.

Daar aan te komen is je doel.

Maar overhaast je reis in geen geval.

Het is beter dat die vele jaren duurt,

zodat je als oude man

pas bij het eiland het anker uitwerpt,

rijk aan wat je onderweg verwierf,

zonder te hopen dat Ithaka je rijkdom schenken zal.

Ithaka gaf je de mooie reis.

Was het er niet, dan was je nooit vertrokken,

verder heeft het je niets te bieden meer.

En vind je het er wat pover,

Ithaka bedroog je niet.

Zo wijs geworden,

met zoveel ervaring,

zul je al begrepen hebben

wat Ithaka’s beduiden.