Verwaarloosd kapitaal

Om het nodige comfort en vertier in ons bestaan te pompen is vermogen nodig. Knaken op de bank (of, nu met zero rente: weer als vanouds in de sok) om je spullen te kopen, onderhouden en vervangen, je (kinderen hun) hobby’s en stedentrips te betalen, en aangesloten te blijven op de entertainmenttoevoer middels allerlei abonnementen.

Ok, aan de power om die dingen om zich heen te verzamelen hebben de meesten van ons tegenwoordig nauwelijks nog gebrek. We kunnen onszelf dusdanig vrijkopen dat er in onze kringen weinig of geen mensen zijn die niet tenminste één keer per jaar op vakantie kunnen, en dat is geweldig.

Om de waarde van die hele uitrusting te vertalen in genoegen en inner fulfilment is echter nog een ander soort kapitaal nodig. Dat vermogen noemden we vroeger ‘deugden’, ofwel goede karaktereigenschappen. Staat er geen gezonde voorraad integriteit, tact en geduld op je bankrekening, dan wordt het een zware opgave om uit al je afgenomen diensten ook behoorlijk plezier te trekken. IJver, trouw en zorgzaamheid in het rood? Vergeet die ontspanning en voldoening dan maar tijdens je weekendje aan het strand, of de waardering voor je ingevroren pizza’s en het fraaie licht uit je nieuwe hallogeenlamp. Dat ga je er simpelweg niet uit weten te halen.

Het is tragisch typisch dat onze generatie de wenkbrauwen fronst bij de suggestie van een relatie tussen innerlijke kwaliteiten en welzijn (van zowel lichaam als geest). Alsof het recht op happiness ook overeind blijft zonder bijvoorbeeld betrokkenheid, attentie, zelfdiscipline en introspectie. “Hoe komt het toch GVD dat het maar niet gaat zoals ik wil? Het zijn de buren/politici/multinationals!” We gaan er stug aan voorbij al ware het een oubollige, onnozele fabel, maar de functie en plaats van ‘virtue’ zijn het heroverwegen waard. Als we de klaag- en grijpcultuur pertinent de deur wensen te wijzen is het tijd; niet om op nóg meer strepen te gaan staan, maar om van de deugd een nood te maken.

Uit vrije wil maken we lange dagen op kantoor om daarvoor beloond te worden met materiële slagkracht, of die nu op de account staat of is vastgelegd in spullen en services. Maar ook de andere kant van de vergelijking voor mooi leven is te beïnvloeden: mensen kunnen besluiten om te investeren in karaktereigenschappen. Geduld, eerlijkheid en alle andere aspecten van ‘inner wealth’ kun je praktizeren. Doen we dat niet, dan lekt de middels grote offers vergaarde uiterlijke rijkdom nog voor je van haar kon genieten weg in onverschilligheid, verzameldrift, arrogantie en woekerende verwachting. Goede karaktereigenschappen zijn in het leven van een mens net zomin bijzaak als voedsel dat is.