Hoe apen zichzelf gevangen nemen

“You can only lose what you cling to”
(Boeddha)

Je kunt slechts verliezen wat je vasthoudt. Ter illustratie (opfrissing?) het verhaal over apen vangen, dat al sinds mensenheugenis en op vele plaatsen de ronde doet, en in m'n eigen stommelen op wel duizend manieren van toepassing is. Deze versie is van de website paradijsvogelsmagazine.nl:

Jagers verankeren een vaas in de grond met een hals waar net de hand van een aap doorheen past. Op de bodem van de vaas leggen ze een banaan. De aap komt voorbij en ziet zijn lekkernij op de bodem van de vaas liggen. Hij steekt zijn hand door de nek van de vaas, pakt de banaan en … zit vast. Met zijn hand om de banaan geklemd kan hij nu niet meer door de opening van de vaas. 

Natuurlijk kan de aap de banaan loslaten. Een enkele doet dat ook. Maar de meeste apen blijven met hun vuist stevig om de buit geklampt zitten, hun lot bezegeld. 

Mensen zijn eigenlijk niet anders. We houden soms zo sterk vast aan dingen dat we ons niet realiseren dat ze ons geen waarde meer geven, maar juist belemmeren in onze vrijheid. Van een constant streven naar perfectie, tot het blijven herbeleven van pijnlijke herinneringen of het blijven zitten in een baan die eigenlijk niet de juiste is: allemaal passen ze in het symbool van de hand van de aap die stevig om de banaan geklemd zit. 

Het lijkt alsof die banaan belangrijk is, voor de aap in termen van een maal en voor mensen in de vorm van verworvenheden of veiligheid, maar in werkelijkheid betalen zowel wij als de aap een hoge prijs voor die gedachte.