De vrije man

“Waar ter wereld vind ik genoeg leer Om het ruwe oppervlak van de aarde te bedekken? Maar leer aan de zolen van m’n voeten Is gelijk aan het ermee bedekken van de hele wereld. Op dezelfde manier is het me onmogelijk Om de stroom van externe gebeurtenissen te bedwingen Maar als ik m’n eigen geest weet te temmen Wat ánders hoef ik dan nog te beheersen?” Deze zinnen sprak meneer  Shantideva  ergens in de achtste eeuw in zijn welbekende, tot boek gemaakte betoog Schoenen aan de voeten en rubber om de wielen; zo gaat de reis gesmeerd in alle richtingen en waar dan ook.  Een reuzentapijt eisen is onzinnig, een asfaltzee idioot. Nóg minder weerstand, nóg meer comfort ondervind je  als je dit fysieke voorbeeld t oepast op ‘mentaal contact’. Hoe ga je naar buiten, het andere tegemoet? Met verwachting of hoop op begrip, meewind,  likes, bloei, winst,  goed weer, ontspanning,... kom je niet ver; je raakt zó uitgeput en gefrustreerd. In

A thousand people walk by the window A thousand ways to walk expressed Thousand claims to reality Thousand deceptions Thousand possibilities to realize the whole Thousand times unseen Thousand perfected A sea of peace A mass of pain Solid stillness Fluid fright

Of het nu via media is, of aan de tafel met collega’s en zelfs familieleden: het publieke debat doet soms behoorlijk gespannen en chaotisch aan. Nieuwe –ismes schieten als paddenstoelen uit de grond en de éné (hashtag)groep of opinie waarmee we ons kunnen (en onbewust vaak automatisch ook) identificeren staat nog lijnrechter en luidruchtiger tegenover haar tegenhanger dan de andere. Het voelt wat stram allemaal. Blijft er zo nog wel wat over van de gezelligheid? Welke plek wil of moet ik (niet) innemen? Hoe navigeer je in zulk onstuimig water? Er is iets dat we 'gezond verstand' noemen. Common sense. Elk mens is er, per definitie, mee uitgerust; ‘the sanity we are born with.’ Het is een zeker gevoel voor norm, het vermogen om te denken en gedragen op een manier die niet schadelijk is. Gezond of boerenverstand heeft te maken met respect voor dát wat al duidelijk is, dat wat voorhanden is. Elke situatie die zich aandient heeft een werkbare kant. Je verstand gebruiken betek

If you care about yourself, and don’t sincerely care about the other, then no matter what you undertake in life, although you may have some temporary positive experience, it won’t really work out the way you wanted it. It won’t provide you with anything worthwhile in the long run. If you care about the other, and don’t deeply care about yourself, then whatever you think or say or do might bring some short term gain, but it doesn’t produce any sense of true satisfaction or comfort beyond that. This and that. Life is a totality. And it seems it has to be lived that way in order for there to be success that can't be lost, some sort of well-being that is untroubled by circumstances. It needs to be lived as a totality if it is to be worth the pain and anxiety that come with it.

Eens in de zoveel tijd ontvang ik een e-nieuwsbrief van Khyentse Foundation (KF), een non-profit organisatie die wereldwijd uiteenlopende initiatieven in Boeddhistisch onderwijsland helpt financieren. Zo ook van de week. Ik surf wat door de berichtgeving, en blijf achter in een afscheidsbrief van ene mevrouw Noa Jones, die na veel vrijwillige dienstjaren als “eindverantwoordelijke communicatie” een nieuwe post gaat bekleden. Ergens halverwege de brief staat te lezen: “Door de jaren heen heb ik veel geleerd in de aanwezigheid van Cangioli (algemeen directrice, red.) en enkele andere geweldige dames die al zo lang voor KF hebben gewerkt, maar één ding in het bijzonder heeft m’n visie duidelijk veranderd. Het is de Aziatische cultuur van ‘geven’.   Het is niet dat de westerse cultuur niet gul is, maar er is een Aziatische gewoonte van constant, ongevraagd schenken die ik keer op keer heb ervaren, van Bhutan naar Taiwan naar Hong Kong, naar China, Maleisië, Singapore, en verder. Daar

“Wat fijn dat je geboren bent En erg fijn dat je nog leeft En vooral in deze conditie.” Terug van weggeweest. Kerst, oud en nieuw, en jarig-zijn vieren op de thuisbodem. Je was er hoogstwaarschijnlijk deel van, ik hoef niet te vertellen hoe bijzonder fijn en gewoon gezellig dat was. En die nieuwe ome Joep is een verdraaid goeie kerel! Uit de tas pak ik de wenskaarten die ik voor vertrek uit Nederland in de gauwigheid nog mee griste; lees ze hier eens rustig door. Het doet je opleven, wat mensen je toewensen. In slechts een zin of twee. De power van een nobele intentie is zo prachtig. Ik op mijn beurt bedank jou voor het perfecte deel dat je was en bent van ons bezoek en leven. Nepal toen, werd voor ons opnieuw een bevestiging van het grote nut van investeren in afstand en tijd voor studie en reflectie, in zelfonderhoud als voorwaarde voor een behouden vaart. Onder het bekwame oog van gouden ‘gidsen’ die bekend zijn met de diverse valkuilen onderweg. Bekend raken met j