De vrije man

Wie volledig vrij en onbezorgd wil zijn moet de waarheid leren kennen wordt wel gezegd. Niet een betwistbare interpretatie van de realiteit, maar een scrupuleuze onderzoeking van de eigen ervaring, met hamer en beitel, tot er geen spleetje ruimte meer over is voor onjuistheid en twijfel. Wat waar is leidt tot ease en vreugde, en wat vals is tot kommer en kwel. Zo helder en simpel moet je het ook wel een keer durven stellen.  Naar de vruchten van zo’n onderneming wordt verwezen in een gedicht dat ik al eerder deelde, van Hafiz, de Persische meneer wiens versjes elke Iraanse familie ook vandaag de dag nog in huis heeft. Wat waar is, is per definitie niet slechts voorbehouden aan geleerden, lang geleden gestorven dichters, of kluizenaars. Je hebt genoeg aan je eigen hoofd, hart, en wat er zich daar afspeelt. En een stevige honger naar onwankelbare peace en extase, maar die wens om zonder zorg en vogeltjevrij te zijn klinkt (mij althans) verre van stoffig of exclusief. Een gedi...

Ook aan dit bezoek aan Nepal komt een einde. Na een motiverende en ontspannen tijd samen zeg ik Hsiang Wei komende donderdag voor weer een paar maanden gedag. Living Apart Together heeft ons tot nogtoe geen windeieren gelegd. Een aantal verhelderende retreats heb ik de afgelopen twee maanden mogen ondergaan, geënt op gezonde emotionele huishouding en het openen van het hart. "No quick cures" voor langdurig en zorgvuldig opgebouwde gedragspatronen en denkbeelden, maar wel een schat aan inzicht, kennis en gereedschap om verder mee te werken.  Beeld bij de afgelopen weken. Tafereel in Boudhanath, onze thuiswijk voor een aantal weken. Doorspekt van een unieke, vredelievende sfeer. Sinds jaar en dag aangedaan door Boeddhistische en Hindoeïstische pelgrims, en gerenommeerd centrum voor filosofisch en religieus academisch onderwijs. Zicht over Pharping, een dorp even ten zuiden van de hoofdstad.  De valleien rondom Kathmandu zijn bezaaid met grote Ti...

Elk moment van onoplettendheid Doe ik jou en mij royaal tekort Ben ik dichterbij een warrig slot Jij zonder vriend en sprank

“Hoe kan het dat Nepal zo arm is, terwijl de boeddha hier geboren werd?” vroeg een man aan de lama. Die dacht even na, en antwoordde vervolgens: “In Nepal is er geen comfort en luxe. Er is vaak geen stroom en de wegen zijn niet goed. Als je dat onder arm verstaat, dan is Nepal een arm land."

Een koffer vol geduld om de Indiase oceaan van wervelende wanorde mee over te steken. Wollen muts, sjaal en wanten om de winter in kachelloos Kathmandu het hoofd te bieden. Veel zin in een “kerst en nieuwjaar” met Hsiang Wei, met smakelijke spijzen in een knusse setting. Het vaste voornemen om niet af te drijven van de oorsprong van deze tijdloze viering, maar te blijven reflecteren op de mogelijke, diepere betekenis van de komst van licht in een donkere wereld. Hoop dat het onderwijs ons voorgeschoteld in de prachtige instellingen van de wijsheidstradities diep door mag dringen tot in elk aspect van ons dagelijkse zijn. Niet-aflatende bewondering voor de kwaliteiten van personen als Jezus, boeddha, en Gandhi, en de vastberadenheid om diezelfde eigenschappen in mezelf te cultiveren. De motivatie om elk moment en gebeurtenis te beschouwen als een spiegel die vertelt over onze eigen gedragingen en verborgen overtuigingen, en zo de weg wijst naar een onbevooroordee...

Een droef-grappige verwijzing naar (niet zien van) leegte, getiteld Top kut . Van de dappere en 'informatieve' site niet-weten.nl.  Er zit altijd een shockerende zweem aan dergelijke taal (surf dus alleen naar deze zogenaamde 'dwaalgids' als je niet tegen een stootje kunt). En toch schuilt er iets heel geruststellends achter de zinnen. Schijnt er vrijheid door de regels. ‘Ik voel me kut, Hans!’ ‘Alles gaat voorbij.’ ‘Top!’ ‘Ik voel me top, Hans!’ ‘Alles gaat voorbij.’ ‘Kut!’ ‘Ik voel me top!’ ‘Alles gaat voorbij, Hans.’ ‘En?’ ‘Ik voel me kut!’ ‘Alles gaat voorbij, Hans.’ ‘En?’

Ithaka keert regelmatig terug. Gelukkig maar. We blijven de weg vaak offeren aan dat grote, onbekende, doch verheven doel. Kafavis’ gedicht stelt iets heel radicaals voor: Doel is een middel om het pad, jouw elke stap, elke uiting en ervaring gedurende de dag, te verfraaien, te verfijnen, te laten glanzen. Doel heeft geen enkele andere bestaansgrond, betekenis of inhoud. Het doel als plek in de toekomst is illusoir. Totdat je zo volstrekt geopend en verliefd onderweg bent dat elk idee van pad en doel je voorkomt als een blauw konijn met twee horens. En je plotseling aankomt, nu, in dat wat je altijd al was en deed. Ithaka is dus niet zomaar een leuk eilandje. Het is de meest tot de verbeelding sprekende, paradijselijke, euforische superspot die je je ooit kunt voorstellen. We doen ’t voor niets minder. Ithaka Als je de tocht naar Ithaka aanvaardt wens dat de weg dan lang mag zijn, vol avonturen, vol ervaringen.

Van stal gehaald: "The Invitation". Gedicht van Oriah Mountain Dreamer, een Indiaanse oudste (zo schrijven ze…). Uitnodiging om jezelf te zijn. De Uitnodiging Het interesseert me niet  wat je doet voor de kost, ik wil weten waar je naar hunkert, en of je ervan durft te dromen  het verlangen van je hart te vervullen.

M'n vader is een wijs man. Hij stuurde ooit een pakkende boodschap, die de moeite waard is gebleken om ter harte te nemen: Eens werd een monnik die ervaren was in meditatie, gevraagd hoe hij toch zo kalm en tevreden kon zijn, ondanks zijn vele bezigheden. Hij antwoordde: Als ik sta dan sta ik Als ik ga dan ga ik Als ik zit dan zit ik Als ik eet dan eet ik Als ik lees dan lees ik Maar dat doen wij toch ook? Hij antwoordde: Nee, als je zit dan sta je al Als je staat dan loop je al Als je loopt dan ben je er al Als je eet dan ben je al klaar Als je leest dan wil je het boek al uit hebben

er ligt een boom dwars over de weg nu kom ik te laat voor m’n afspraak met Stef op kantoor wat gaat er fout? wat is er vervelend? is het de boom? is het Stef? de weg misschien? of zijn het de verhalen erover die ik mezelf vertel die me dwarsbomen? die ongevraagde interpretatie dwingend van toon m’n eigen emoties storen de irritatie benauwt de teleurstelling knaagt de haast vertroebelt m’n eigen emoties leiden af maken blind voor wellicht een oplossing en de boom

Omdat verandering het enige is dat blijft Bestaat de kans op een beter morgen Omdat niets vast ligt Is het mogelijk te werken aan vrede Omdat geen situatie ooit bestendig is Kunnen we onze woede veranderen in geduld Verdriet transformeren tot vreugde Uitputting omzetten in verwondering Omdat er geen constante bestaat Zijn de opties voor groei ongelimiteerd We kunnen wijs en vol liefde raken Dankzij vergankelijkheid Permanent is niets Wat een geluk!

Eind augustus 2006 verliet ik de polder. Een onwaarschijnlijke diversiteit aan indrukken en ontmoetingen volgde. In de gedaante van gast, gastheer, collega reiziger of mede-vreemde: vele honderden, zo niet duizenden mensen heb ik ontmoet in het afgelopen decennium.

Liedteksten van De Dijk. Tijdloos. Vol houvast en troost.  Hou me vast als jij het niet meer weet in het donker van je hoofd ze laten weinig heel van waar je in gelooft hoe de tijd ook raast we moeten erdoorheen als jij het niet meer weet je bent niet alleen hou me vast hou me vast als ik het niet meer weet in de rimram van de tijd de bodem veel te heet alle richting kwijt laat mij niet gaan maar haal me erdoorheen als ik het niet meer weet niemand is alleen hou me vast hou me vast hoe de tijd ook raast we komen erdoorheen als jij het niet meer weet je bent niet alleen hou me vast hou me vast

… en eentje die op een eigenaardige manier aansluit op het videofragment in onderstaand bericht. Andermaal van die man met die moeilijke naam: "We zijn wat onze gedachten van ons hebben gemaakt;  dus draag zorg voor wat je denkt.  Woorden zijn secundair.  Gedachten leven, ze reizen ver." (Vivekananda)

Een helder geformuleerde beschrijving van een heel menselijk probleem; denken. En een no-nonsense introductie tot een methode om er zicht en vat op te krijgen. Sam Harris is neurowetenschapper, schrijver, wars van franje, en eerlijke stem in menig hedendaags debat over seculaire ethiek, (bij)geloof, politieke issues en veel meer. Verrassend humaan desalniettemin.  In vooral het tweede fragment meende ik ‘m de spijker behoorlijk op de kop te horen slaan bij de vertelling over de diep neurotische, vicueuze cirkel die in het boeddhisme als 'samsara' wordt geduid.  “Is er een vorm van gezondheid mogelijk  nog voordat  de verlangens zijn vervuld?”  Helaas niet voorzien van ondertiteling. Da’s dus wél weer goed voor de beoefening der Engelse taal! 

Vier oktober is al sinds 1931 het jaarlijkse moment waarop je die extra aai geeft aan je cavia, hond Max biefstuk voorschotelt, en eindelijk de ramen van de goudvis weer eens zeemt.

Tyfoon Megi leek lang een stuk ten zuiden van Hualien aan land te gaan. Maar vanmorgen klopte ze dan toch hardhandig aan de deur alhier. De meest woeste windstoten zijn nu na 9 uren oorlog wat geweken; water komt nog overvloedig neer op de 800 milimeters die er al vielen. Het blijft een enerverend fenomeen met overdonderende impact. Een vers online gezet waarschuwings- / instructie-filmpje geeft het gevaar en geweld van een tyfoon aardig weer. In het eerste deel ruim (oud) beeldmateriaal uit Hualien, de haven, en ook de Taroko Gorge:

"We oogsten wat we zaaien. We zijn de makers van onze bestemming. De wind waait; de schepen waarvan de zeilen zijn gehesen krijgen de wind erin, en gaan voort op hun weg, maar de schepen waarvan de zeilen gestreken zijn vangen geen wind. Is dat de fout van de wind? We creëren onze eigen bestemming." (Vivekananda)

Opgang, hoogtij, en teloorgang maken deel uit van de levenscyclus van elke cultuur. En op de puinhopen van wat verloren ging bloeien altijd nieuwe bloemen. De Arabische wereld heeft al tijden nauwelijks succes gekend in het bevorderen van haar eigen welzijn. Maar de wil tot floreren gaat waar ze niet gaan kan, ook in het Midden Oosten.  Hoor hier de stemmen die het einde inluiden van een lange droogte. Deze fragmenten uit interviews en debatten geven inzicht in de problematiek, een verfrissende kijk op Islamitisch gedachtegoed en een forse dosis hoop voor de toekomst van burgers in zowel deze als onze eigen gebieden. Gezonde zelfkritiek, de wil om te kijken naar en leren van eigen fouten, verleent de woorden van deze meneren overtuigingskracht. Zoveel béter bruikbaar dan beschuldigingen uit de buitenwereld.

“Is het niet saai en vervelend?” vroeg iemand eerder deze week. Het ging over het hebben van een dagelijkse discipline, het volgen van een spiritueel pad. “Elke ochtend en avond een (half) uur? Is dat niet een verspilling van je kostbare tijd en energie?” En of de beoefening van het boeddhisme, of eigenlijk elk “–isme”, niet indruist tegen eigen inzicht, creativiteit, spontaniteit enzo. Heel herkenbare en valide vraagtekens.